düymə

düymə
1.
is.
1. Paltarı ilməkləmək üçün (bəzən də yaraşıq üçün) sümükdən, metaldan və ya başqa materialdan qayrılan, adətən yuvarlaq şəkildə olan şey. Yaxa düyməsi. Cib düyməsi. Şalvar düyməsi. – Əynində boz çuxa, belində kəmər; Çuxanın üstündə gümüş düymələr. B. V..
2. Qapının rəzəsi, cəftəsi, həncaməsi keçirilən başı deşik mıx. Cəftənin düyməsi çıxmışdır.
3. Mıxın yumru təpəsi. Mıxın düyməsi sınmışdır.
4. Qönçə, puçur, tumurcuq. Ağacın düymələri zoğ atıban yarpaq açır; Sonra əlvan çiçəyi xeyli zərifanə gəlir. R. Ə.. Düymə bağlamaq – ağaclarda ilk düymələr (tumurcuqlar) əmələ gəlmək. Ağaclar düymə bağlayıb. – Təzə düymə bağlamışdı; Ağacların budaqları. M. D..
5. Barmaqla basmaqla elektrik xəttindəki cərəyanı qapamaq, bağlamaq və müxtəlif mexanizmləri işə salmaq üçün mütəhərrik düyməcik; knopka. Düyməni burursan; Efirdə səslər. . . B. V.. Ağıllı maşınlar yaranır; Düyməsini basırsan belə maşın müəllimin. R. R..
2.
«Düym» sözünün canlı dildə işlənən forması. Həsən bəy əzbərdən quyuların hamısının dərinliyini ayrı-ayrı olaraq sajın və futla deyil, hətta düymənin dörddən birinə qədər belə bilirdi. B. T..
3.
«Düymək»dən f. is.

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • düyməçələmə — «Düyməçələmək»dən f. is …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düyməçələnmə — «Düyməçələnmək» dən f. is …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düymələmə — «Düymələmək»dən f. is …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düymələnmə — «Düymələnmək»dən f. is …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düymələtmə — «Düymələtmək»dən f. is …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düyməli — sif. 1. Düyməsi olan, düymə ilə bağlanan, düymələnən. Düyməli köynək. – Əyricə qaşı var, ucu əyməli; Kətan köynək geyib, köksü düyməli. Aşıq Kərəm. Gülşad göyzəmin krepsatindən yaxası düyməli, qollu, uzun don geymiş(di). Ə. Ə.. 2. Düymələnmiş,… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düyməçə — is. 1. Puçur, açılmamış tumurcuq. Yazda ağacların düyməçələri irilənməyə başlayır. – Nərgiz düyməçələri; Püstə kimi yarılıb ortasından neçələri. R. R.. Məxmər otların arasından büllur sular süzülür, qönçələrə, düyməçələrə parlaq incilər düzülürdü …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düymələmək — f. Düyməni, ya düymələri ilgəkdən keçirməklə bağlamaq, qovuşdurmaq. Köynəyini, paltarını düymələmək. – Məşədi İbad yaxasını düymələyir. . . Ü. H.. <Müəllim> paltosunu geyib düymələdi. S. H …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düymələnmək — 1. məch. Düymələri, ya düyməsi ilgəyə keçirilməklə bağlanmaq, qovuşdurulmaq. Çəhrayı arxalıq <xanımın> sinəsində yarımdairə təşkil edərək qızıl toqqa sarılmış incə belində düymələnmişdi. Ç.. 2. t siz. Düymə bağlamaq, tumurcuqlanmaq. İydə… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düyməçələnmək — f. 1. Düyməçə gətirmək, tumurcuqlanmaq, puçurlanmaq. Ağaclar düyməçələnir. – Yaşıl yarpaqların arasında düyməçələnmiş tüklü meyvəni seçmək olurdu. M. İ.. 2. Düyməçə (4 cü mənada) ilə bənd edilmək …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”